استرلیتزیا یا گیاه پرنده بهشتی یا جزو گیاهان مقاوم و ماندگار آپارتمانی می‌باشد. این گیاه با نام علمی (Strelitzia reginae) از خانواده Strelitziaceae، گیاهی علفی همیشه سبز دائمی است که ارتفاع آن به حدود یک متر می‌رسد. این گیاه دارای چندین بوته است که هر یک از آنها بطور مستقل عمل کرده و تولید برگ و گل می‌کنند.
ریشه‌های استرلیتزیا ذخیره‌ای گوشتی و آبدار است که در واقع یک سیستم ریزومی محسوب می‌شوند. این گیاه دارای برگ‌های سبز نسبتا روشن و تخم مرغی شکل است که همیشه سبز و شبیه برگ موز است. گل آذین این گیاه دارای یک دمگل بلند است که در انتها به یک براکته قایقی شکل ختم می‌شود هر براکته که یک گل آذین را بوجود می‌آورد می‌تواند 6 تا 7 گل تولید کند.
هر گل دارای سه گلبرگ آبی، سه کاسبرگ نارنجی، پنج پرچم و یک تخمدان سه بر چه‌ای است و تخمدان به یک کلاله سه شاخه‌ای ختم شده است. دو گلبرگ در یک ساختمان پیکانی شکل قرار گرفته‌اند و سومین گلبرگ کوچک است و کیسه مانند یا شبیه تشتک که در پایه گلبرگ‌های پیکانی شکل قرار گرفته است. پنج پرچم و خامه در شیار حاصل از پیوستن دو گلبرگ قرار دارد و همچنین هر گل یک نهنج بزرگ دارد.
روش مراقبت از گیاه استرلیتزیا
این گیاه بومی آفریقای جنوبی می‌باشد و برای رشد به شرایط معتدل نیاز دارد. این گیاه دارای گل‌های سبز رنگ با رگه‌های بنفش و گلبرگ‌های رنگارنگ از نارنجی تا آبی، است. گلدهی پرنده بهشتی از زمستان شروع شده و تا اواخر بهار ادامه می‌یابد.
آبیاری
برگ‌های این گیاه به رطوبت علاقه زیادی دارند، بنابراین باید آن را به خوبی آبیاری کنید بخصوص در فصل بهار و تابستان. هرچقدر گیاه شما بزرگ‌تر بوده و برگ‌های بیشتری داشته باشد، نیازش به آب نیز بیشتر خواهد بود. سعی کنید در تمام طول سال، خاکش را مرطوب نگه دارید. استرلیتزیا به سبب داشتن برگ‌هایی بزرگ، رطوبت را سریع‌تر از دست می‌دهد. به همین جهت لازم است در بهار و تابستان، آن را به صورت روزانه آبیاری کنید.
اگر بیش از حد به گیاه آب بدهید، برگ‌ها قهوه‌ای و شکننده خواهند شد. در مقابل، اگر آن را کمتر از میزان لازم آبیاری کنید، سطح برگ‌ها از وسط شروع به زرد شدن می‌کند. با فرا رسیدن فصل زمستان، استرلیتزیا به محیطی خنک‌تر نیاز داشته و به آبیاری کمتری نیز نیاز خواهد داشت. در این ایام خاک نباید مدام آبیاری شود، مقداری که مانع از خشک شدن کامل آن شود برای گیاه کافی است.
نور
استرلیتزیا عاشق نور است. آن را از اوایل بهار تا اواخر تابستان به خارج از خانه منتقل کنید؛ اگر باغچه دارید گلدان استرلیتزیا را در کنار باغچه قرار دهید. در غیر این صورت، بالکن، پاسیو و تراس نیز برای آن مناسب هستند. در این میان، مکانی گرم و نورانی که جریان هوای خوبی نیز داشته باشد، برای استرلیتزیا کاملا عالی است. چون باد زیاد، ممکن است سبب آسیب دیدن برگ‌ها شود؛ بهتر است گیاه را در مکانی امن قرار دهید.
استرلیتزیا به نور کامل و درخشان خورشید نیاز دارد، حتی بد نیست گاهی نور به صورت مستقیم به آن بتابد تا گیاه برای گلدهی تشویق شود. البته دقت کنید که نور مستقیم خورشید در حوالی ظهر، سبب سوختن برگ‌ها خواهد شد. استرلیتزیا در مکان‌هایی با سایه نسبی نیز رشد خوبی خواهد داشت، اما چنین شرایط نوری سبب ایجاد اخلال در رشد گلها خواهد شد.
خاک و کوددهی
استرلیتزیا به خاک قلیایی نیاز دارد اما در اغلب خاک‌ها می‌تواند رشد کند. این گل ریشه‌های گسترده‌ای دارد و به حداقل 50 سانتی‌متر عمق خاک در گلدان یا باغچه نیاز دارد. بهترین خاک برای این گل مخلوطی از خاک باغچه، شن درشت یا پرلیت است. این گیاه در فصول رشد یعنی بهار و تابستان به کوددهی منظم نیاز دارد. کودهای توصیه شده برای این گیاه مخلوطی از 100 گرم نیترات پتاسیم، 100 گرم فسفات کلسیم و 200 گرم سولفات آمونیم است که به مقدار 2 گرم در لیتر، هر هفته یک بار، از فروردین تا مهر ماه باید به گیاه داده شود.
تکثیر
استرلیتزیا از طریق کاشت بذر، تقسیم بوته یا جداسازی پاجوش قابل افزایش است، که تقسیم بوته بهترین روش برای تکثیر این گیاه می‌باشد. یکی از روش‌های تکثیر این گیاه کشت بذر آن است. عمل کشت معمولا در بهار در حرارت 18 – 21 درجه سانتی‌گراد صورت می‌گیرد. رویش دانه نامنظم و 3 تا 5 ماه طول می‌کشد .در برخی از گیاه پیر در کنار بوته اصلی بوته‌های کوچکی سبز می‌شوند. در فصل بهار یا تابستان، این نهال‌های جوان را همراه با مقداری ریشه از پایه اصلی جدا می‌کنند و در گلدان دیگری می‌کارند.
مشکلات احتمالی برگ‌ها
شکافته شدن
بسیاری از مردم با دیدن برگ‌های شکافته شده استرلیتزیا فکر می‌کنند اتفاق ناگواری در شرف وقوع است؛ اما جای نگرانی نیست. حقیقت این است که رخ دادن چنین تغییری در سطح برگ‌های این گیاه کاملا طبیعی است. این اتفاق بخشی از تطابق این گیاه با طبیعت است: شکاف‌ها این امکان را فراهم می‌کنند که باد به راحتی در میان گیاه جریان پیدا کند؛ بدون این که سبب شکستن، خم شدن یا واژگونی گیاهان سنگین شود. با منتقل کردن گیاه به داخل خانه، این شکاف‌ها نیز کاهش خواهند یافت. اما باز هم ظهور آنها در خانه نیز محتمل و طبیعی است.
قهوه‌ای شدن لبه‌ها
اگر شاهد قهوه‌ای و شکننده شدن برگ‌های استرلیتزیا بودید، یعنی آبیاری کمتر از حد نیاز بوده یا هوا بیش از حد خشک است. همانطور که اشاره کردیم، این گیاه عاشق رطوبت بوده و همواره تشنه است! آن را در نزدیکی دستگاه‌های سرمایشی/ گرمایشی یا پنجره‌هایی که مدام باز و بسته می‌شوند قرار ندهید و را مرتبا آبیاری کنید و با مرطوب کردن گیاه به کمک اسپری آب، میزان رطوبت را افزایش دهید. بسته به میزان خشکی هوا، می‌توانید روزی یکبار، چندین بار در روز یا هر چند هفته یکبار برگ‌ها را مرطوب کنید.
زرد شدن
اگر برگ‌هایی زرد و پژمرده در گیاه خود مشاهده کردید، احتمالا بیش از حد به آن آب داده‌اید. ابتدا ریشه‌ها را چک کرده و از عدم فاسد شدن آن مطمئن شوید. اگر ریشه آسیب دیده باشد، باید گیاه را در گلدان جدیدی بکارید. اما اگر ریشه سالم بود، گیاه را به گلدان باز گردانده و اجازه دهید خاک کاملا خشک شود، سپس آبیاری را با مقدار معتدل‌تری از سر بگیرید.
لوله‌ای شدن
اگر برگ‌های استرلیتزیا به داخل پیچ خورده و لوله‌ای مانند شدند، دلیل اصلی کمبود آب است. برای جبران این کمبود، آن را به خوبی آبیاری کنید، در واقع بهتر است گیاه را به حمام ببرید. گیاه را از گلدان تزئینی (خارجی) خود خارج کرده و در حمام قرار دهید. سپس آن را کاملا آبیاری کنید. اجازه دهید آب اضافی از زیر آن خارج شود، سپس گیاه را به گلدان خود منتقل کنید. بسته به اینکه گیاه شما چقدر خشک است، برای 2-1 ساعت باید در آب قرار بگیرد. پس اگر وان ندارید، می‌توانید از ظرفی بزرگ استفاده کرده و گیاه را در آن قرار دهید.