آشنایی با گیاه سرخس لانه پرنده و روش مراقبت از آن

سرخس لانه پرنده یا آسپلنیوم (Asplenium nidus) به طور طبیعی اپی فیتی هستند، به این معنی که در محیط طبیعی خود و در مناطق گرمسیری روی درختان دیگر رشد می کند. در منطقه جنگل‌های بارانی‌شان، می‌توان آن‌ها را در حال رشد در لابه‌لای درختان یافت. این گونه از خانواده Aspleniaceae بومی مناطق گرمسیری جنوب شرقی آسیا، شرق استرالیا ، هاوایی ، پلینزی است که در جزیره کریسمس، هند و شرق آفریقا نیز یافت می شود.

سرخس لانه پرنده تا ارتفاع 130-60 سانتی متر و گسترش 60-30 سانتی متر رشد می کند. فروندهای براق و انعطاف پذیر نیزه ای و چرخ مانند به طول بیش از 50 سانتیمتر و عرض نسبتاً زیاد و هاگینه ها در قسمت زیرین فروند به رنگ سیاه با رگبرگ میانی قهوه ای تیره در این گیاه دیده می شود.

روش مراقبت از گیاه سرخس لانه پرنده

کلید یک سرخس لانه پرنده سالم تامین گرما، رطوبت و آبیاری کافی برای آن است. هنگامی که آن را به عنوان یک گیاه آپارتمانی پرورش می دهید، یکی از بهترین مکان ها برای قرار دادن سرخس لانه پرنده، نزدیک دوش یا وان در حمام است که رطوبت و گرمای مطلوب را دریافت کند، اگرچه باید منبع نور نیز داشته باشد.

از ناحیه مرکزی گیاه که شبیه لانه پرنده است، دائماً برگ های جدیدی بیرون می آید. شاخه‌های جدید و ظریف را که از مرکز بیرون می‌آیند، لمس نکنید، حرکت ندهید یا دست نزنید. آنها بسیار شکننده هستند و اگر آنها را لمس کنید، احتمال آسیب دیدن یا تغییر شکل آنها زیاد است.

نور

برای سرخس آسپلنیوم باید محیطی روشن و به دور از نور مستقیم خورشید فراهم شود. اگرچه کمی نور مستقیم خورشید سبب ایجاد رشد عالی در این گیاه می‌شود اما این نور باید در اول صبح و به صورت کمی از نور ابتدای طلوع خورشید باشد. در صورتیکه نور خورشید بیش از اندازه باشد این امر سبب کم رنگی برگ ها و یا ایجاد لکه های سوختگی روی آن ها می شود. در زمستان این نور مستقیم خورشید ضرر بسیار کمتری برای آسپلنیوم دارد.

خاک و کوددهی

این گیاهان خاکی سست و غنی از مواد آلی با زهکشی خوب را دوست دارند. خاک گلدان بر پایه‌ پیت ماس برای این گیاه مناسب است. دو قسمت پین ماس و یک قسمت پرلیت برای آسپلنیوم مناسب است. در طی بهار و تابستان با یک کود رقیق شده و دارای نسبت پایینی از عناصر غذایی و به صورت هر دو هفته یکبار آسپلنیوم را تغذیه کنید تا به رشد جدید و تشکیل برگ هایی با ظاهر سالم تشویق شود.

دما و رطوبت

دمای اتاق بین 18 تا 24 درجه سانتی گراد برای این گیاه ایده‌آل بوده اما نباید دما از 13 درجه سانتی گراد پایین‌تر رود. در صورتیکه رطوبت پایین بوده و گیاه نشانه های خسارت ناشی از پایین بودن رطوبت را نشان دهد، باید رطوبت کافی را برای آن فراهم سازید. با قرار دادن گیاه در سینی آب و یا به وسیله‌ی دستگاه‌های رطوبت ساز می توانید رطوبت مورد نیاز آسپلنیوم را فراهم سازید.

تعویض گلدان

سرخس لانه پرنده اغلب نیاز به تعویض گلدان ندارد زیرا که ریشه‌های آن بسیار کوچک هستند. تعویض گلدان برای گیاه بالغ هر دو سال یکبار و برای گیاه جوان سالی یکبار توصیه می شود. ریشه های سرخس لانه پرنده با محدود بودن فضا مشکلی نداشته ولی نباید در یک محل ثابتی قرار گیرند زیرا در صورت ثابت بودن ریشه ها در گلدان رشد گیاه متوقف می‌شود و باید در این شرایط گلدان تعویض شود.

تکثیر

این گیاه از طریق اسپورها(هاگ ها) تکثیر می‌شود که انجام عملیات تکثیر بدین روش برای بسیاری از افراد دشوار است. تعداد زیادی از سرخس ها می توانند از طریق تقسیم تکثیر شوند که در رابطه با سرخس آسپلنیوم این امر امکان پذیر نیست.

انواع سرخس لانه پرنده

تنها تعداد انگشت شماری از سرخس های لانه پرنده وجود دارد که معمولاً دارای اشکال مختلف برگ هستند. آنها عبارتند از:

• “Asplenium nidus “Crispy Wave: برگ های ژولیده شمشیری شکل
• “Asplenium nidus ‘Osaka: برگ های باریک و تسمه مانند با لبه های موج دار
• “Asplenium nidus “Antiquum: حاشیه های مواج برگ
• “Asplenium nidus “Victoria: شاخه های بلند، مواج و زبانه ای شکل

مشکلات رایج با سرخس لانه پرنده

حشرات سپردار: حشرات سپردار یکی از مشکلات رایج برای گیاه آسپلنیوم محسوب می شوند. این سپردارها که توسط صفحه‌ا‌ی کوچک قهوه‌ای رنگی پوشیده شده اند اغلب در زیر برگ ها یافت می شوند. این حشرات را می توانید به وسیله دستمال خیس از روی گیاه پاک کرده و سپس شاخ و برگ ها را به وسیله حشره کش مناسب اسپری نمایید.
نوک برگ ها قهوه‌ای می شود: عمدتا علت این عارضه خشکی هوا و پایین بودن رطوبت محیط است که راه حل آن افزایش رطوبت می‌باشد.
تشکیل نقاط قهوه ای رنگ در زیر برگ ها: این نقاط قهوه ای اسپورهای آسپلنیوم هستند که برای تکثیر استفاده می شوند. وجود این اسپورها در زیر برگ ها نشان دهنده‌ی سلامت گیاه است.
برگ ها کم رنگ شده و گیاه رشد نمی کند: علت رایج این امر نیاز گیاه به کوددهی و تغذیه است. برگ های کم رنگ می تواند به علت تابش بیش از اندازه‌ی نور خورشید نیز باشد.
گیاه خمیده و پژمرده: این امر می تواند به علت آبیاری بیش از اندازه باشد.